Bebeğinizin Çene ve Yüz Gelişimi

Bebeklik döneminde normal gelişim basamaklarının yüz ve alt, üst çenenin iskeletsel, kassal, dental açıdan bir bütün olarak incelenmesi, normalden/tipik gelişimden sapmaların erken dönemde tanı ve müdahalesi açısından önemlidir. Bu parametrelerden bir veya birkaçında görülen atipik gelişim diğer parametreler açısından risk belirtisidir. Bu nedenle bahsedilen parametrelerde görülen atipik gelişim bulgusu bebeğin bir bütün olarak değerlendirilmesi ve gerektiğinde ilgili sağlık profesyoneline yönlendirilmesi açısından kritiktir.

Bu yazımda bebeklik döneminde ebeveyn olarak dikkat edilmesi gereken ve yapabileceğiniz bazı hususlara dikkat çekmek istiyorum.

BEBEĞİNİZİN DİL BAĞINI KONTROL ETTİRİN

Dil bağı (ankiloglossi), dili ağız tabanı ile birleştiren ve frenulum adı verilen dokunun normalden kısa, kalın veya sıkı olmasıdır.

Dil bağı, bebeklerde konuşma gecikmesi/geriliğine neden olmaz, ancak bebeğin belirli sesleri üretmekte güçlük çekmesi veya sesleri yanlış üretmesi sorunlarına yol açabilir.

Yenidoğan bebeğinizde dil veya dudak bağı varsa emmede zorluk, gaz problemleri, kilo almada yavaşlık gözlemleyebilirsiniz.

Ufak bir müdahale ile dil ve dudak bağından kurtulabilirsiniz.

EMZİRMENİN ZORLUKLARI VAR FAKAT BİBERON KULLANMAKTAN DAHA SAĞLIKLI

Yeni doğan bebeğinizde meme reddi olabilir ya da pozisyon kaynaklı meme ucu yarası gelişebilir. Bebeğinizin doyması önemlidir ve önceliğinizdir fakat biberon kullanmanın bazı sakıncaları vardır.

Biberon kullanımı bebeklerde ve küçük çocuklarda diş çürümesi riskini artırabilir. Bir bebek biberondan su içerken uyuya kalırsa, sıvı ağızda birikebilir ve diş çürümesi riskini artırabilir. Bunun nedeni, şeker içerebilen sıvının dişlerle uzun süre temas halinde kalabilmesi, ağızda yaşayan ve diş çürümesine neden olan bakteriler için besin kaynağı sağlamasıdır.

Diş çürümesi riskini azaltmaya yardımcı olmak için iyi ağız hijyeni uygulamalarını takip etmek önemlidir.

Emzirmeden sonra bebeğin diş etlerini temiz, nemli bir bezle silerek mevcut olabilecek yiyecek veya sıvıları temizleyin.

BİBERON KULLANMANIN ORTODONTİK AÇIDAN ZARARLARI

Biberon kullanımının bebeklerde ve küçük çocuklarda maloklüzyon (dişlerin yanlış hizalanması) gelişimine katkıda bulunabileceğine dair bazı kanıtlar vardır. Bunun nedeni, biberon emziğinin şekli ve boyutunun yanı sıra sıvının akış hızının bebeğin emme ve yutma şeklini etkileyebilmesidir.

Yeni doğanlar 12-18 aylıkken biberondan kesilmelidir.

Biberonun uzun süre kullanılması, özellikle de biberonun tatlandırılmış sıvıları veya şeker içeren içecekleri beslemek için kullanılıyorsa, dişlerin yanlış hizalanmasına neden olabilecek bir emme modeline yol açabilir. Sıvı dişlerle uzun süre temasta kalarak diş çürümesi riskini artırabileceğinden, bu özellikle bebeğin biberonu emerken uyuyakalması durumunda söz konusu olabilir.

Biberonlar kolay emme sağladığından dil kaslarını memeye göre daha az çalıştırır.

Uzun dönem biberon veya pipetli suluk kullanımı üst çenenin daralmasına, alt çene geriliğine ve havayolunun daralmasına sebep olur. Onun yerine alıştırma bardağı tercih edebilirsiniz. 

BURNUN AÇIK OLDUĞUNDAN EMİN OLUN

Özellikle kreş ve ilkokul başlangıç dönemlerinde çocuğunuzda burun tıkanıklığı ile karşılaşabilirsiniz. Burun tıkanıklığı, hastalıkların iyileşmesini geciktirmekle kalmaz, ağız solunumu alışkanlığına sebep olur. Ağız solunumunda hasta ağzından nefes alabilmek için alt çenesini daha aşağıda konumlandırır. Bunu dil takip eder. Dil de aşağıda ve önde konumlandırılır. Baş ise geriye konumlandırılır. Ağız solunumu, üst çene darlığının en sık rastlanan sebebidir. Yüz ve omurganın gelişimini olumsuz etkiler. 

YATIŞ POZİSYONUNA DİKKAT EDİN

Çocuğunuz havayolunu açmak için başını geriye atarak uyuyorsa, bu duruş zamanla ağız solunumu, horlama, uyku apnesine sebep olabilir. 

ÇOCUGUNUZ PARMAK EMME, DUDAK EMME / ISIRMA VEYA DİL İTME GİBİ KÖTÜ ALIŞKANLIKLARA SAHİP İSE TEDAVİYİ ERTELEMEYİN

“Tedaviye erken başlarsanız yüz sizin standartlarınıza adapte olur; tedaviye geç başlarsanız siz standartlarınızı yüze adapte etmek zorunda kalırsınız.”

C.Gugino

Sözü edilen kötü alışkanlıklar çene, yüz ve diş gelişimi olumsuz etkiler ve iskeletsel ve dental çapraşıklıklara sebep olur.  Parmak emme alışkanlığı ve dil iyimi( infantil yutkunma) 3 yaşına kadar normal kabul edilir. 3 yaşından sonra bu alışkanlıkların normal sınırlar içerisinde kesilmiş olması lazımdır. Eğer mevcut alışkanlık 6-9 yaşına kadar kesilirse ortaya çıkan çapraşıklık kendiliğinden düzelebilir.

Alışkanlıkların tedavisinde öncelikle uygulanması gereken psikolojik telkindir. Çocuğa alışkanlığını bırakması için ödül-ceza sistemi de kullanılarak sözlü telkin uygulanır. 

Buna rağmen alışkanlığa devam eden çocuklarda detaylı muayene ve tedavi için diş hekiminize danışınız.

Sağlıcakla kalınız.